ortodontist

Ortognatik Cerrahi  

Ortognatik cerrahi yüz kemiklerindeki ve çenelerdeki iskeletsel ve dişsel bozuklukların düzeltilmesi ameliyatlarını tarif eden genel bir terimdir. Ortognatik cerrahi, çenelerin birbirleri ile ilgili uyumsuzluklarını veya dişlerin çeneler ile olan uyumsuzluklarını düzeltmek için yapılan uygulamalardır şeklinde de tarif edilebilir. Ortognatik cerrahi ile aynı zamanda estetik ve fonksiyonel düzeltmeler yapılabilir.

Yüz İskelet Yapısında Olabilecek ve Ortognatik Cerrahi ile Çözümlenebilecek Sorunlar:

Alt çenenin önde, geride, sağ yan ve sol yanda olması,

Alt çenenin bir tarafının veya tümünün az gelişmesi,

Üst çenenin önde, geride, sağ yan ve sol yanda olması,

Üst çenede gelişim azlığı,

Alt çene ve üst çenedeki dişlerin birbirine değmemesi(Açık Isırım Deformitesi)

Çene ucunun ileride ya da geride olması, küçük veya büyük olması,

Elmacık kemiklerinin olması gerekenden büyük, küçük, önde veya geride olması,

Kaza ve tümör nedeniyle çenelerin şekil ve yapısının bozulması

İnsan yüz harmonisinde ve iskelet yapısında her kişide farklılık gösteren gelişim ve oranlar bulunmaktadır. Dolayısıyla çene iskeleti gelişiminde de her kişide farklı oranlar görülmektedir. Alt çene ve üst çene arasındaki ilişkinin normal olmadığı durumlarda ısırım bozukluğu – maloklüzyon ortaya çıkar. Alt ve üst çene olması gereken ideal pozisyondan önde, arkada, aşağıda, yukarıda ya da yanlarda olabilir. Dişlerde ve iskelet yapısındaki bu sorunlar değişik ölçüde yüz estetiğine de yansımalar gösterir. Yani, burada sorun hem fonksiyonel hem de estetiktir. Göz ardı edilmemesi gereken bir durumda mevcut sorunun yarattığı psikolojik etkilenmedir.

Kişide mevcut olan ısırım bozuklukları, alanında uzman hekimlerin yer aldığı ekip çalışması ile rafine olarak düzeltilebilir. Bu tür sıkıntıları olan kişiler diş hekimine başvurduğunda öncelikle mevcut sorunun nasıl bir süreçte oluştuğu belirlenir. Sonrasında ayrıntılı ağız içi muayene yapılır. Çene ekleminin de ayrıntılı olarak değerlendirilmesi yapıldıktan sonra dijital kamera ile elde edilen görüntüler bilgisayar ortamında değerlendirilir ve hastanın tedavi sonrası ideal görünümü belirlenir. Bilgisayar ortamında yapılan bu dijital değerlendirmeye hastanın da aktif olarak katılması oldukça önemlidir. Bu hastaların cerrahi öncesinde görmesi gereken ortodontik tedaviyi (tel tedavisi) belirlemek için hekim ile birlikte hastanın değerlendirilmesi gerekmektedir. Cerrahi öncesi dönemde dişlerdeki çapraşıklıklar düzeltilir. Hastanın radyografileri üzerinde yapılan çalışmalarla (sefalometrik analiz) ameliyat planı belirlenir.

Ameliyat sonrası dönemde devam eden ortodontik tedavi le tedavi tamamlanmış olur

Ortodontik tedavi operasyon öncesi 5-6 ay, sonrasında 5-6 ay olmak üzere toplam 1 yıl kadar devam edebilir.

Alt Çene Operasyonları

Operasyon genel anestezi altında tam teşekküllü bir hastane de gerçekleştirilmelidir.

Ortalama ameliyat süresi 2 saat civarındadır. Ameliyatın tamamı ağız içinden yapılır ve yüzde herhangi bir iz oluşmaz. Cerrahi olarak oluşturulan kırık hatları titanyum plak- vida sistemleri ile sabitlenir. Hasta bir gün sonra taburcu edilir. Dişleri birbirine bağlamak gerekmez ve beslenme ile ilgili sorun yaşanmaz.

Ortaya çıkan şişlikler 1 hafta içinde kaybolur.

Üst Çene Operasyonları

 Operasyon genel anestezi altında tam teşekküllü bir hastanede gerçekleştirilmelidir.

Ortalama ameliyat süresi 2 saat civarındadır. Ameliyatın tamamı ağız içinde yapılır ve yüzde herhangi bir iz oluşmaz. Cerrahi olarak oluşturulan kırık hatları titanyum plak- vida sistemleri ile sabitlenir. Hasta bir gün sonra taburcu edilir. Dişleri birbirine bağlamak gerekmez ve beslenme ile ilgili sorun yaşanmaz. Ortaya çıkan şişlikler 7-10 gün içerisinde kaybolur.

Alt Üst Çenenin Kombine Ameliyatları:

Operasyon genel anestezi altında tam teşekküllü bir hastane de gerçekleştirilmedir.

Ortalama ameliyat süresi 4-5 saattir. Ameliyata üst çeneden başlanır ve mevcut splinte  göre üst çene konumlandırılarak mini-plak vidalarla sabitlenir. Daha sonra alt çene 2. Splinte ve yeni haliyle konumlandırılan üst çeneye öne ya da arkaya alınarak mini-plak vidalarla sabitlenir. Gerek olursa çene ucu da genioplasti operasyonuyla en son profil sağlanır.

Ameliyat sonrası 2-3 gün hastane bakımı gerekir. Damar yolundan giden ilaçlarla postoperatif bakım sağlanır. Ağız içi sıvı beslenmesine ertesi gün başlanır. Elastiklerle intermaxiller fixasyon( çeneler arası )yapılır. Ödem 7-10 gün devam eder.

Kaynak 1:

Color Atlas of Dental Medicine

Orthodontic – Diagnosis

Thomas Rakosi , Irmtrud Jonas and Thomas M. Graber Foreword by Robert E. Moyers

Kaynak 2:

Orthodontics

Current Principler & Technigues

Graber . Vanarsdall .Vig

ÇENE – YÜZ BÖLGESİNİN İSKELETSEL VE GELİŞİMSEL DEFORMİTELERİ

Dentofasiyal deformite; Maloklüzyonun görüldüğü, fasiyal iskeletin normalden önemli ölçüde farklılaştığı, fasiyal görünümün bozulduğu herhangi bir durum olarak tanımlanabilir. Bu gibi deformiteler; Minör nitelikli olabilir veya çene prominensinde yetmezlik ya da fazlalık şeklinde veya ileri derecede vertikal maxiller fazlalık veya hemifasiyal mikrosomia şeklinde görülebilir.

Alt ve üst çenelerin büyümesi yavaş ve aşamalı olarak gerçekleşen bir süreçtir. Bu süreçte çenelerin normalden fazla ya da az büyümesi söz konusu olabilir. Çene ve yüzde oluşan şekil bozuklukları doğuştan olabildiği gibi, kazalara ya da hastalıklara bağlı olarak sonradan da ortaya çıkabilir. Alt çene ile üst çenenin birbirine ve yüze göre uyumsuzluğu hastalar da hem estetik hem de çiğneme, konuşma, uyku gibi fonksiyonlarda rahatsızlıklara yol açmaktadır.

Ortognati kelimesi yunanca orto (düz) ve gnati (çene) kelimelerinden gelmekte olup düzgün çene anlamına gelmektedir. Ortognatik cerrahi terim olarak bazen ortodontik cerrahi diye yanlış ifade edilebilmektedir. Ortognatik cerrahi, bozuk olan çene ilişkilerinin operasyonla düzeltilmesi işlemidir. Ortognatik cerrahi operasyonu bir Ağız Diş Çene Cerrahı tarafından yapılmaktadır. Ortognatik cerrahi vakaların da ortodontis ve cerrahın ekip çalışması gerekir. İlk aşamada ortodontist ortodontik tedavi ile hastanın alt ve üst çenesi arasındaki koordinasyonu sağlar .Bazı olgularda cerrahi model analizinde ortodontik tedaviye ihtiyaç yoksa direkt cerrahi planlanabilir

Ağız , Diş , Çene cerrahisinin uğraş alanlarından biri ortognatik cerrahi çenelerin operasyonla doğru konuma getirilmesi işlemidir. Çeneler kendini çevreleyen sert dokulardan diseke edilerek, vida ve plaklar yardımıyla doğru konuma getirilirler. Bütün cerrahi kesiler ağız içinde olmaktadır dolayısıyla yüzde bir kesi oluşturulmamaktadır. Çene hareketleriyle birlikte dişlerde hareket etiğinden , ortognatik cerahi genellikle Ortodontik tedaviyle birlikte uygulanmaktadır. Ortognatik cerrahiye ihtiyacın olup olmadığının teşhisi için çene cerrahı ve ortodontis ortak çalışmaktadırlar. Ortodontist, cerrahi aşamadan sonra dişlerin bir birleriyle uyumlu olmasında sorumludur. Çene cerrahı ise çenelerin doğru pozisyona getirilmesinden sorumludur  . Ortognatik cerrahi, çenelerin ve dişlerin fonksiyonları kadar, hastanın dış görünümü de iyileştirmektedir. Tedavinin doğru oklüzyon (alt ve üst çenedeki dişlerin birbirleriyle doğru bir biçimde kapanması) ve daha estetik bir görünüş sağlamaktadır.

Doğru (ideal) Oklüzyon

Bazı maloklüzyonları (bozuk oklüzyon) sadece ortodontik tedaviyle düzeltilebilmektedir. Fakat bazı durumlarda alt ve üst çene, hacim ve şekil bakımından uyumsuz olmaktadır. Böyle durumlarda çeneler ve dişlerin birbirlerine göre uyumunu sağlamak için ortodontik tedavi tek başına yeterli olmayacaktır. Ciddi yanlış oklüzyonlar birçok fonksiyonel problemi de beraberinde getirmektedir.

Böyle kişiler aşağıdaki problemlerden bazılarını yaşamaktadırlar:

  - Yiyecekleri doğru bir biçimde çiğneyememe

  - Konuşma problemleri

  - Baş ağrısı, çene eklem ağrısı ile karakterize çiğneme kaslarının fonksiyon bozukluğu

  - Dişleri çevreleyen dokuların zarar görmesi

  - Ciddi estetik ve psikolojik problemler

Dişlerin birbirleriyle doğru kapanması, çenelerin işlevselliğini de arttırmaktadır. Ortognatik cerrahi ayrıca dişleri çevreleyen dokularına gelen basıncıda azaltmaktadır.

Fasiyel estetiğin sağlanması

Çenelerin konum bozuklukları dış görünüşü de etkilediğinden dolayı ortognatik cerrahi ile birlikte hastanın yüz estetiğinde de bir iyileşme meydana gelecektir.

Tedavi planı

Çenelerin ortodontik ve ortognatik serrehi tedavisi uzun bir süreç aldığından, hastanın kooperasyonu ve motivasyonu bu tedavinin başarısını etkilemektedir. Çene cerrahı, ortodontist ve hastanın birbirleriyle ilişkisi tedavi de önem kazanmaktadır.

Tedavinin aşamalarının sıralaması aşağıdaki şekildedir:  

1. Değerlendirme ve planlama
2. Cerrahi öncesi ortodontik tedavi
3. Cerrahi aşama
4. Cerrahi sonrası ortodontik tedavi
5. Kontrol aşamaları

Sonuç

Özetlersek, ortodonti anormal diş pozisyonlarını düzeltir, ortognatik cerrahi ise normal olamayan çene ilişkilerini düzenlemektedir. Ortodontik ve ortognatik cerrahi fonksiyonel ve kozmetik problemleri eş zamanlı olarak düzeltmektedir.